Wanneer je (ernstig) ziek bent, dan ben je in het ziekenhuis in goede handen. Je vertrouwt erop dat de doktoren verstand hebben van jouw klachten en precies weten hoe zij dit kunnen verhelpen zodat je weer helemaal beter wordt. Maar wat nou als er een tekort is aan mensen die bijdragen aan het herstellen van jouw gezondheid? Ik moet dan ook eerlijk zeggen dat ik schrok toen ik een artikel voorbij zag komen met de kop ‘Veiligheid OK onder druk door tekort operatieassistenten’.
Te hoge werkdruk
De Landelijke Vereniging van Operatieassistenten (LVO) geeft aan dat het tekort leidt tot een hoge werkdruk voor huidige operatieassistenten. Dit resulteert vervolgens in uitval van verpleegkundigen. Daarnaast leidt dit tekort ertoe dat niet-gekwalificeerde verpleegkundigen handelingen in de OK verrichten.
Opleidingscapaciteit
Om het capaciteitsprobleem aan te pakken, moet de instroom van nieuwe leerlingen worden verdrievoudigd! Daarnaast zijn er ruim zestig vacatures die niet ingevuld kunnen worden. Als gevolg hiervan staan sommige OK’s onnodig stil en moeten operaties afgezegd worden. Maar het veiligheidsaspect vindt het LVO het meest zorgwekkend, want kwaliteit staat bovenaan.
Niet-gekwalificeerde handelingen
Het is een zorgelijke kwestie. Want wanneer handelingen in een OK worden verricht door mensen die hier niet voor zijn opgeleid, is de kans dat er iets misgaat aanzienlijk groter. Zeker in zo’n complexe ruimte als een OK. Naast de operatie zelf zijn er nog vele andere aspecten belangrijk. Het instrumentarium bijvoorbeeld, maar ook de luchtcondities.
Overdruk en downflow
In een operatiekamer wordt een overdruk gecreëerd ten opzichte van de omliggende ruimtes. Verder dient een steriele luchtstroom boven het operatiegebied (operatietafel en opdektafel) te heersen. De vereiste laminaire downflow wordt in de meestal gevallen gerealiseerd door een inblaasplenum, waarmee een steriel gebied boven en rondom de patiënt ontstaat. Om deze overdruk en downflow onder controle te houden, moet het operatiepersoneel zich aan diverse richtlijnen houden. Zo mag de deur van de operatiekamer niet onnodig vaak geopend worden en is het niet gewenst dat het personeel binnen de operatiekamer onnodig vaak heen en weer loopt. Verder heeft de pendel met de OK lamp een enorme invloed om de luchtstroming in het wondgebied.
Bewaken en monitoren
Om wondinfecties te voorkomen is het noodzakelijk om de vastgestelde kritische procesparameters te monitoren. Via diverse meetinstrumenten zoals een audiovisueel display, kan het OK-personeel in één oogopslag in de gaten houden of het binnenklimaat nog veilig is. Op de langere termijn zijn deze parameters vast te leggen in een monitoringsysteem zoals AkiVision.
Ik hoop dat het tekort aan operatieassistenten snel verholpen kan worden, maar vooral dat de patiëntveiligheid te allen tijde gewaarborgd blijft. Wanneer er advies nodig is over het vastleggen van deze kritische procesparameters in een OK complex, mag u altijd contact met mij opnemen.